Dit gebeurde er vandaag in de oorlog tussen Israël en Hamas (2024)

Het blijft VVD achtervolgen: kabinetsval onverantwoord

„Volstrekt onverantwoord”, zegt Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) over de val van het kabinet begin juli richting VVD-lijsttrekker Yesilgöz. De VVD krijgt al maanden van verschillende partijen, van GroenLinks-PvdA tot D66 en CDA, het verwijt onverantwoordelijk te hebben gehandeld door op asiel en migratie Rutte IV te laten vallen. Timmermans benoemt dat de asielopvangcrisis dit jaar minder groot en acuut was dan vorig jaar, toen aanmeldcentrum Ter Apel overliep en mensen in het gras moesten slapen. De VVD is voor Timmermans door een „morele ondergrens gegaan”. Het debatje laat zien: als Timmermans en Yesilgöz samen zouden moeten gaan regeren, wordt migratie zonder twijfel een van de moeilijkste dossiers in de onderhandelingen.

Dit blog is gesloten

In dit blog hield de redactie van NRC zondag de belangrijkste ontwikkelingen in het conflict tussen Israël en Hamas bij. Lees voor het laatste nieuws verder in ons nieuwe blog.

Amerikaanse president Joe Biden belt met Netanyahu over Gaza: zelfverdediging binnen internationaal recht

De Amerikaanse president Joe Biden heeft zondag een telefoongesprek gevoerd met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. In het gesprek herhaalde Biden dat Israël „al het recht” en „de verantwoordelijkheid” heeft om de eigen bevolking te „beschermen tegen terrorisme”. Tegelijkertijd heeft Biden volgens een samenvatting van het gesprek door het Witte Huis er bij Netanyahu op aangedrongen dit te doen binnen de grenzen van het internationaal recht.

Beide regeringsleiders spraken volgens het Witte Huis verder over het „lokaliseren en in veiligheid brengen” van de meer dan tweehonderd gijzelaars die in de Gazastrook gevangen worden gehouden door Hamas. Ten slotte heeft Biden er volgens het Witte Huis bij Netanyahu op aangedrongen meer humanitaire hulp toe te laten voor de burgers in de Gazastrook. Zondag zei Israël toe meer vrachtwagens met hulpgoederen de Gazastrook in te laten. Zondag gingen 33 vrachtwagens vanaf de Egyptische grens Gaza in, bij lange na niet genoeg om de door Israëlische bombardementen zwaar getroffen bevolking te ondersteunen.

Biden belde ook met de Egyptische president Abdel-Fattah al-Sisi, die hij bedankte voor de bemiddeling bij het toelaten van meer hulpgoederen. Beide staatshoofden hadden het over bescherming van de burgerbevolking in Gaza, maar benadrukten het belangrijk te vinden „dat de Palestijnen in Gaza niet naar Egypte of een ander land vluchten”. De grens vanuit Gaza richting Egypte, een bondgenoot van de VS en Israël, blijft voor ontheemde Gazanen sinds het begin van het geëscaleerde conflict dicht.

Groep met Palestijnse vlaggen bestormt vliegveld Dagestan na socialemediaberichten over ‘vluchtelingen uit Israël’

Een meute van honderden mannen heeft in de Dagestaanse stad Machatsjkala het vliegveld bestormd nadat daar een vliegtuig uit Israël was geland. Hierbij zouden ze antisemitische leuzen hebben gescandeerd. Dit blijkt uit videobeelden en berichtgeving op Russische media.

De groep liep met Palestijnse vlaggen. Sommigen riepen ‘allahoe akbar’ – God is groot – zo is op de videobeelden te horen. De opstandelingen waren via sociale media aangemoedigd om te komen, na berichten dat er ‘vluchtelingen uit Israël’ kwamen naar de overwegend islamitische republiek in het zuiden van de Russische Federatie.

Op videobeelden is te zien hoe de mannen door een glazen muur heen breken, zich langs de beveiliging dwingen en deuren opentrappen. Een deel van de groep rende het platform op, waar de vliegtuigen geparkeerd staan. Passagiers die net waren geland, vluchtten vervolgens weer het vliegtuig in.

Vliegveld gesloten
Buiten werd een man omsingeld en geïntimideerd, waarvan werd aangenomen dat hij Joods was. Inmiddels zou de groep rellende mannen het vliegveld hebben verlaten. Het vliegveld is gesloten, er mogen voorlopig geen vluchten meer in of uit. Er is een politiemacht uitgerukt. Of er arrestaties hebben plaatsgevonden, is nog niet bekend. De Russische onderzoekscommissie van Dagestan heeft wel aangekondigd een strafzaak te openen.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken riep Moskou naar aanleiding van de onrust in Machatsjkala op de veiligheid van Israëliërs en Joden te waarborgen. In een verklaring zegt het ministerie „krachtig optreden tegen de relschoppers en tegen de ongebreidelde ophitsing tegen Joden en Israëliërs” te verwachten.

In beeld: verwoesting en wanhoop na Israëlische aanvallen op Gaza

De intensivering van de Israëlische aanvallen op de Gazastrook heeft de toch al dramatische situatie in het gebied verder verslechterd. Doordat de telefoon- en internetverbindingen na de hevige aanvallen van vrijdagavond enige tijd uit de lucht waren, is het moeilijk een beeld van de situatie in Gaza te krijgen. In de loop van zondag was het weer sporadisch mogelijk om contact te leggen met inwoners van het belegerde gebied.

Dit gebeurde de afgelopen uren in de oorlog tussen Israël en Hamas

Drie weken geleden escaleerde het conflict tussen Israël en Hamas. Sinds vrijdagavond voert Israël geïntensiveerde aanvallen uit op Gaza en spreekt de Israëlische premier Benjamin Netanyahu van „de tweede fase” in de oorlog. Het Israëlische leger is sindsdien met grondtroepen en tanks op de Gazastrook aanwezig. Op zondag zei een woordvoerder dat het leger het aantal militairen in Gaza heeft opgeschaald.

Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen uren:

• Volgens het door Hamas geleide Gazaanse ministerie van Volksgezondheid kwamen sinds 7 oktober zeker 8.000 Palestijnen om het leven door Israëlische aanvallen. Meer dan 1.400 Israëliërs kwamen om het leven, voornamelijk bij de ongekende verrassingsaanval van Hamas op 7 oktober. De cijfers zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
• Het telefoonverkeer in Gaza kwam zondag langzaamaan weer op gang. Op vrijdag viel al het contact met het gebied weg door zware Israëlische luchtaanvallen. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft inmiddels weer contact met enkele Nederlanders in de Gazastrook.
• Israël heeft zondag toegezegd meer hulpgoederen te zullen toelaten in Gaza. Zondag werden 33 vrachtwagens met hulpgoederen toegelaten vanuit Egypte, maar Israël belooft nu dat dat er honderd per dag zullen worden. Ook zal bij die leveringen brandstof zitten, wat tot nu toe niet het geval was. Hulporganisaties maakten zich daar grote zorgen om, omdat kritische infrastructuur als ziekenhuizen en waterzuiveringsinstallaties brandstof nodig hebben om te kunnen opereren.
• Premier Netanyahu heeft zijn excuses aangeboden, nadat hij op X had gezegd dat het de schuld was van de inlichtingendiensten dat Hamas de aanval op 7 oktober heeft kunnen uitvoeren. Veel politici waren boos over deze uitspraak.
• In verschillende Israëlische steden, waaronder Tel Aviv, waren zondag ontploffingen te horen en ging het luchtalarm af.
• Dit weekend vonden wereldwijd protesten plaats tegen de oorlog. Veel demonstranten betuigden steun aan de Palestijnen in Gaza, anderen aan de ontvoerde Israëliërs.
• Hulporganisatie de Rode Halve Maan in Palestina zei zondagochtend „ernstige dreigementen” te hebben ontvangen over een bombardement op het Al Quds-ziekenhuis in Gaza. Israël zou een evacuatiebevel hebben uitgevaardigd, maar volgens hulporganisaties is het haast onmogelijk om een ziekenhuis te evacueren zonder het leven van patiënten in gevaar te brengen.
• Meerdere wereldleiders hebben zondag kritiek geuit op het geweld dat Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever plegen tegen Palestijnse burgers. Onder andere de VS en Frankrijk hebben Israël opgeroepen hier iets aan te doen. Op de Westelijke Jordaanoever zijn volgens internationale persbureaus tot nu toe zeker 110 Palestijnen gedood.

Hoofdaanklager ICC aan grens Gaza: we onderzoeken vermeende oorlogsmisdaden in Israël, Gaza en de Westelijke Jordaanoever

De hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) Karim Khan heeft zondag een bezoek gebracht aan de Rafah-grensovergang die Egypte van de Gazastrook scheidt. In een video op het X-account van het Strafhof zegt Khan naar Israël en Gaza te willen reizen, maar voorlopig krijgt hij geen toegang tot de afgesloten landstrook.

Khan sprak van een „erbarmelijke” humanitaire situatie in Gaza. Hij zei dat het ICC onderzoek doet naar wat er zich sinds 7 oktober in Israël, op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook heeft afgespeeld. „We kijken onafhankelijk naar de situatie in Palestina, we kijken naar de gebeurtenissen in Israël. (…) We zullen de vastberadenheid, het uithoudingsvermogen en de professionaliteit hebben om ervoor te zorgen dat we beschuldigingen van feiten scheiden”, aldus Khan.

Khan benadrukte dat Israël meer moet doen om voedsel en medicijnen bij de burgerbevolking in Gaza te krijgen. Tot nu toe wordt die hulp grotendeels belemmerd door Israël en diens bondgenoten. De hoofdaanklager zei dat „het belemmeren van de hulpvoorziening” aan de bevolking van Gaza als „een misdaad” kan worden gezien die onder de jurisdictie van het ICC valt. „[De burgers] zijn onschuldig. Ze hebben rechten onder het internationaal humanitair recht.”

Israël heeft het Statuut van Rome, dat de grondslag van het ICC vormt, niet getekend en erkent het gezag van het rechtsorgaan dus niet. De Palestijnse Autoriteit heeft dat in 2015 wel gedaan.

Ministerie van Buitenlandse Zaken weer in contact met ‘enkele Nederlanders’ in Gaza

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft weer contact kunnen leggen met „enkele” Nederlanders die zich in de Gazastrook bevinden, zo communiceert het zondagavond. „In ons contact vragen we hoe het met ze gaat en proberen we ze te steunen in deze moeilijke situatie”, aldus het ministerie in een persbericht.

Aan het begin van de week stond het ministerie nog dagelijks in contact met 23 mensen met een Nederlands paspoort, verblijfspapieren of directe familie in het belegerde gebied. Zaterdag maakte het ministerie bekend geen contact meer met hen te kunnen krijgen. Het Israëlische leger intensiveerde de aanvallen op Gaza vrijdagavond, waarna de communicatiemogelijkheden vrijwel volledig uitvielen.

Zondag herstellen de communicatiemogelijkheden zich mondjesmaat. De Qatarese nieuwsorganisatie Al Jazeera tekende op hoe vrienden en familieleden met vreugde reageerden toen ze hoorden dat hun geliefden nog in leven waren. Anderen kregen te horen dat hun familieleden de Israëlische aanvallen niet overleefd hadden.

Israël belooft toegang te verlenen aan honderd vrachtwagens met hulpgoederen per dag

Israël heeft toegezegd honderd vrachtwagens met hulpmiddelen en voedsel per dag toe te laten in Gaza. Dat zegt een hoge Amerikaanse ambtenaar volgens The New York Times. Bij die goederen zal ook wat brandstof zitten die de VN kan verdelen over bijvoorbeeld ziekenhuizen en waterzuiveringsinstallaties.

Vooralsnog wordt er geen brandstof toegelaten in Gaza. Israël zegt daarmee te willen voorkomen dat Hamas brandstof in handen krijgt. Humanitaire organisaties hebben hun zorgen geuit over het brandstoftekort in Gaza. Ziekenhuizen hebben brandstof nodig voor hun aggregaten, net als bakkerijen die het brood maken dat hulporganisaties dagelijks verdelen onder de bevolking.

Eerder werden maximaal twintig vrachtwagens per dag toegelaten, wat volgens hulporganisaties lang niet genoeg was. In totaal zijn nu minstens 94 vrachtwagens met hulpgoederen doorgelaten sinds 7 oktober. Volgens The New York Times staan er op dit moment nog 40 trucks klaar aan de grens tussen Egypte en Gaza, die Israël eerst moet inspecteren.

WHO en Rode Kruis spreken zorgen uit over evacuatiebevel Al Quds-ziekenhuis in Gaza

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vindt de berichten over een evacuatiebevel van de Israëlische krijgsmacht met betrekking tot het Al Quds-ziekenhuis in Gaza-Stad „zeer zorgwekkend”. Dat heeft WHO-directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus zondag laten weten via X.

Tedros refereerde aan een bericht van de Rode Halve Maan in Palestina (PRCS), die zondagochtend melding had gemaakt van „ernstige dreigementen” door de Israëlische strijdkrachten, die het evacuatiebevel zouden hebben uitgevaardigd. De PRCS liet ook weten dat de nabije omgeving van het ziekenhuis is gebombardeerd.

Tedros zei net als eerder dat het „onmogelijk is om ziekenhuizen vol patiënten te evacueren zonder hun leven in gevaar te brengen”. Hij schreef dat onder „internationaal humanitair recht de gezondheidszorg altijd moet worden beschermd”.

Ook het Rode Kruis stelt in een verklaring „zeer gealarmeerd” te zijn door de berichten van de PRCS-collega’s in Gaza. „Ziekenhuizen zijn plaatsen van hulp en toevlucht; ze moeten koste wat het kost worden beschermd.”

In het Al Quds-ziekenhuis verblijven volgens PRCS zo’n 14.000 mensen die gewond zijn geraakt of in het ziekenhuis hun toevlucht hebben gezocht voor de Israëlische bombardementen.

VS: Israël moet op elke mogelijke manier onderscheid maken tussen Hamas en burgers

De VS vinden dat Israël „elk uur en elke dag” alle mogelijke voorzorgsmaatregelen moet nemen om onderscheid te maken tussen Palestijnse burgers en Hamas-militanten. Dat heeft de nationale veiligheidsadviseur van het Witte Huis Jake Sullivan zondag gezegd op televisie, volgens internationale persbureaus.

Sullivan zei ook dat hij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft opgeroepen om het geweld tegen burgers op de Westelijke Jordaanoever te „beteugelen”. Daar vallen Israëlische kolonisten, gesteund door de overheid, Palestijnse burgers aan. In totaal zijn in dat bezette gebied meer dan 110 Palestijnen omgekomen sinds 7 oktober, volgens internationale persbureaus.

Israël en de VS zouden volgens Sullivan moeilijke vraagstukken niet uit de weg gaan. „We praten openhartig, we praten direct, we delen onze mening op een onverbloemde manier en dat zullen we blijven doen.”

Over de hele wereld vinden protesten plaats tegen de oorlog

In veel landen gingen mensen zondag de straat op om te protesteren tegen de oorlog tussen Israël en Hamas. Sommige demonstranten spraken steun uit voor mensen in de Gazastrook, anderen betuigden steun aan de Israëlische gijzelaars.

In de Pakistaanse hoofdstad Islamabad vindt volgens nieuwszender Al Jazeera de grootste pro-Palestijnse demonstratie in Pakistan plaats sinds 7 oktober. Ook in andere Pakistaanse steden zouden mensen de straat op zijn gegaan uit solidariteit met de Palestijnen. De demonstranten vinden dat hun overheid en de internationale gemeenschap te weinig actie onderneemt om de aanvallen van Israël op Gaza te stoppen.

In Madrid werd een mars georganiseerd voor Palestijnen, waarin ook vicepremier Yolanda Diaz, minister van Sociale Rechten Ione Belarra en minister van Gelijkheid Irene Montero meeliepen. Belarra en Montero riepen eerder op om de Israëlische premier Benjamin Netanyahu voor het Internationale Gerechtshof te laten verschijnen voor oorlogsmisdaden, waardoor spanningen tussen Israël en Spanje zijn opgelopen. Israël beschuldigde Spanje ervan de kant van Hamas te kiezen, een verwijt dat de Spaanse overheid ontkent.

Op X, voorheen Twitter, doen verder beelden of oproepen de ronde van protesten in onder andere Griekenland, Portugal en Libanon. In Australië vonden zowel pro-Palestijnse demonstraties plaats als protesten waarin werd geëist dat Hamas de 200 Israëlische gijzelaars vrijlaat die het ontvoerd heeft.

Op zondag vond om 14.00 uur in Den Haag een protest plaats waarbij demonstranten de Nederlandse overheid oproepen om meer druk uit te oefenen op Israël. In Amsterdam vindt een vredeswandeling plaats vanaf de Dam naar het Museumplein, „tegen ontmenselijking — waar dan ook”. De organisatoren vragen mensen „symbolen die een mening uitdragen”, zoals vlaggen, thuis te laten. De universele symbolen van vrede (de duif en de olijftak) zijn wel toegestaan.

Ook op zaterdag vonden in veel steden over de wereld protesten plaats.

Rutte: Israël moet hulp aan Gaza toelaten, ‘dit is ook nodig voor de wereld om Israël te blijven steunen’

Demissionair premier Mark Rutte heeft zondag in een telefoongesprek met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gezegd dat de mensen in Gaza „nu water, voedsel, brandstof en medische hulp nodig [hebben]. Dit is ook nodig voor de wereld om Israël te blijven steunen.” Dat meldt het X-account van Rutte. Tot nu toe is de diplomatieke positie van Rutte geweest dat Nederland onvoorwaardelijk achter Israël staat. De afgelopen weken zijn hij en zijn demissionaire kabinet ook steeds vaker publiekelijk kritisch geweest over de Israëlische aanvallen op de Gazastrook.

Vrijdag besloot Nederland niet mee te stemmen over een motie in de Verenigde Naties waarin het Israëlische geweld in de Gazastrook werd veroordeeld. Tegen RTL zei Rutte vrijdag: „Nederland heeft zich onthouden van stemming omdat de resolutie te veel oproept tot een staakt-het-vuren en dat betekent dat Israël zich niet kan verdedigen.”

‘Luchtalarm gaat af in Israëlische steden’

De Israëlische krant Times of Israël meldt zondag dat enkele ontploffingen werden gehoord en dat in verschillende steden in Israël het luchtalarm weer afgaat, waaronder in Tel Aviv. Berichten op X, voorheen Twitter, lijken dat te bevestigen.

Meer dan 1,5 miljoen mensen zouden dekking hebben gezocht in schuilkelders. Volgens de krant zijn er nog geen meldingen gedaan van schade of gewonden.

De ontploffingen volgen een dag op de aankondiging van premier Benjamin Netanyahu dat het Israëlische leger aanvallen op de Gazastrook intensiveert.

Nog tien trucks met hulpgoederen naar Gaza, maar brandstof zit er weer niet bij

De Palestijnse Rode Halve Maan heeft zondag nog eens tien vrachtwagens met humanitaire hulp ontvangen in Gaza, aldus internationale persbureaus. De trucks zijn via de Rafah-grensovergang tussen Egypte en Gaza de strook ingereden. In totaal zijn er nu 94 vrachtwagens met hulpgoederen doorgelaten sinds Israël de belegering van de Gazastrook begon na de aanvallen van Hamas op 7 oktober. Volgens de Verenigde Naties is dat een fractie van de hulpgoederen die nodig zijn om de 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza te onderhouden.

Naast water, voedsel en medicijnen, hebben de Gazanen vooral een grote behoefte aan brandstof. Brandstofleveringen heeft Israël echter wederom niet toegestaan. Brandstof is nodig omdat de aggregaten in onder meer ziekenhuizen en waterzuiveringsinstallaties de laatste reserves van de Gazastrook momenteel opstoken. Meer dan dertig medische faciliteiten hebben de deuren zelfs al gesloten door tekort aan onder meer brandstof. Ook andere cruciale faciliteiten, zoals bakkerijen, dreigen volledig vast te lopen door brandstoftekorten.

VN-vredeshandhaver in Libanon gewond geraakt door mortierbeschietingen

De vredesmissie van de Verenigde Naties in Libanon is zaterdag twee keer onder vuur genomen met mortieren, op twee verschillende locaties. De VN melden nu op X, voorheen Twitter, dat daarbij ook een vredeshandhaver gewond is geraakt. De vredeshandhaver heeft de klap overleefd, maar moest voor een medische behandeling geëvacueerd worden. Beide incidenten worden onderzocht. „Het aanvallen van VN-vredeshandhavers is een misdaad en een schending van het internationaal recht en moet worden veroordeeld”, aldus de VN-tak in Libanon op X.

Netanyahu maakt excuses voor het beschuldigen van zijn veiligheidsdiensten

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft zondag zijn verontschuldigingen aangeboden, nadat hij eerder het Israëlische leger en de inlichtingendiensten de schuld had gegeven van de verrassingsaanval van Hamas op 7 oktober. De diensten zouden hem niet hebben gewaarschuwd, en verkeerde inschattingen hebben gemaakt over de bereidheid van Hamas om nog ten strijde te trekken. Op X, voorheen Twitter, schrijft Netanyahu nu: „Ik zat fout. De dingen die ik zei, […] hadden niet gezegd mogen worden en ik bied mijn verontschuldigingen daarvoor aan. Ik schaar me volledig achter de hoofden van de veiligheidsdiensten.”

Dat Netanyahu de schuld voor de aanvallen bij een ander legde, ligt politiek gevoelig. Uit een opiniepeiling van vorige week bleek dat de langstzittende premier van Israël door 80 procent van de Israëliërs verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen van Hamas. De eerdere kritiek van Netanyahu op het leger viel direct slecht bij andere Israëlische politici.

Oud-generaal Benny Gantz, de leider van de gematigdere rechtse partij Israëlische Veerkracht schreef op X: „Terwijl we in oorlog zijn, moeten leiders verantwoordelijkheid tonen, beslissen wat juist is en de soldaten ondersteunen zodat ze kunnen waarmaken wat we van ze willen.” Na de aanslagen zijn Gantz en Netanyahu eerder juist nader tot elkaar gekomen; de oppositieleider trad toe tot een klein oorlogskabinet onder leiding van Netanyahu.

Ook oppositieleider Yair Lapid, die weigerde zich achter Netanyahu te scharen na de aanslagen, was kritisch: „De pogingen om verantwoordelijkheid te ontwijken en de schuld te leggen bij de veiligheidsdiensten verzwakt het Israëlische leger, terwijl het vecht tegen de vijanden van Israël.” Beide politici eisten dat Netanyahu zich zou verontschuldigen, en krijgen nu hun zin.

Ziekenhuis in Gaza-Stad: ‘We worden bedreigd met bombardement’

De hulporganisatie Rode Halve Maan in Palestina (PRCS) zegt zondag „ernstige dreigementen” te hebben ontvangen van de Israëlische strijdkrachten, dat het Al Quds-ziekenhuis „gebombardeerd zal worden” en „onmiddellijk” moet worden geëvacueerd. Het Al Quds-ziekenhuis, waarover het Israëlische leger al eerder dergelijke waarschuwingen afgaf, ligt in de wijk Tel al-Hawa in Gaza-Stad, in het noorden van de Gazastrook. Israël maant iedereen in dit gebied om naar het zuiden te trekken. Volgens PRCS zijn er zondagochtend „invallen geweest op 50 meter afstand van het ziekenhuis”.

Een waarnemer van het internationale Rode Kruis vertelde eerder deze week aan internationale media dat het ziekenhuis niet alleen de gewonde slachtoffers van de Israëlische bombardementen verzorgt - met rap slinkende middelen - maar ook dat het een opvanglocatie is geworden voor omwonenden die hun huizen hebben verloren. „Duizenden gezinnen” hebben hun toevlucht gezocht in de zalen en gangen van het ziekenhuis, vertelde hij. Het is niet duidelijk hoe makkelijk het ziekenhuis nog kan opereren.

Musk wil internet aanbieden aan hulporganisaties in Gaza, Israël reageert woest

Miljardair Elon Musk ligt in de clinch met Israël nadat hij zaterdag op zijn platform X, voorheen Twitter, aankondigde dat hij internetservice wil aanbieden aan internationale hulporganisaties in de Gazastrook. Zij kunnen momenteel onder meer door een gebrek aan communicatiemiddelen slecht opereren in Gaza. De minister van Communicatie van Israël, Shlomo Karhi, dreigde op X alle banden met Starlink te verbreken. Dat is het bedrijf van Musk dat met zijn eigen satellieten over de hele wereld internet kan aanbieden.

Karhi schreef zondag: „Israël zal alle middelen die tot zijn beschikking staan inzetten om dit tegen te houden. Hamas zal dit [het herstel van de internetverbinding] gebruiken voor terroristische activiteiten.” Volgens Karhi is daar „geen twijfel over mogelijk; wij weten het en Musk weet het ook”. Hij vervolgt schertsend: „Misschien wil Musk als voorwaarde stellen stellen dat onze ontvoerde baby’s, zoons, dochters en ouderen worden vrijgelaten.”

Israël arresteert 23 Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever

Israël heeft ten minste 23 Palestijnen gearresteerd op de Westelijke Jordaanoever, onder wie vier Hamas-militanten, aldus het Israëlische leger. Sinds de aanvallen van Hamas op 7 oktober zijn volgens Israël 1.030 Palestijnen gearresteerd, zevenhonderd zouden Hamas-strijders zijn.

Volgens de Palestijnse regering op de Westelijke Jordaanoever zijn er veel meer Palestijnse gevangenen in Israël, zo’n 10.000 op dit moment. Het zou onder meer gaan om 5.200 Palestijnen die voor de oorlog gevangen werden genomen en 4.000 Gazaanse arbeiders die in Israël werkten maar nu zijn opgesloten. In het verleden gebruikte Hamas gegijzelde Israëliërs om te ruilen tegen gevangen Palestijnen. Momenteel heeft Hamas zo’n tweehonderd gijzelaars, maar het precieze aantal is niet onafhankelijk te verifiëren.

Israëlische politici verontwaardigd nadat Netanyahu veiligheidsdiensten bekritiseert

Het rommelt in de Israëlische politiek, nadat premier Benjamin Netanyahu deze zondag de Israëlische veiligheidsdiensten en legereenheden de schuld heeft gegeven van de aanslag van Hamas op 7 oktober. Volgens Netanyahu hadden zij de inschatting gemaakt dat Hamas „afgeschrikt was en geïnteresseerd was in een akkoord”, en was hij niet gewaarschuwd voor een aanval. Hij schreef dit op X, voorheen Twitter, maar inmiddels heeft hij die post alweer verwijderd.

Oppositieleider Yair Lapid, die weigerde zich achter Netanyahu te scharen na de aanval van Hamas, zegt dat Netanyahu met zijn opmerkingen „een rode lijn heeft overschreden”. „Terwijl [Israëlische soldaten] en commandanten dapper vechten tegen Hamas en Hezbollah, probeert Netanyahu hen te beschuldigen in plaats van ze te steunen”, aldus Lapid op X, voorheen Twitter. „De pogingen om verantwoordelijkheid te ontwijken en de schuld te leggen bij de veiligheidsdiensten verzwakt het Israëlische leger, terwijl het vecht tegen de vijanden van Israël. Netanyahu moet zich verontschuldigen voor zijn woorden.”

Eerder op zondag sprak ook oud-generaal Benny Gantz, de leider van de kleinere rechtse partij Israëlische Veerkracht, zich uit tegen Netanyahu vanwege de uitspraken over de veiligheidsdiensten. Gantz had zich wél achter Netanyahu geschaard en neemt deel aan een kleine oorlogsregering samen met de premier. Hij schreef op X: „Terwijl we in oorlog zijn, moeten leiders verantwoordelijkheid tonen, beslissen wat juist is en de soldaten ondersteunen zodat ze kunnen waarmaken wat we van ze willen. Elke andere actie of uitspraak schaadt de kracht van ons volk.” Of Gantz de noodregering verlaat als Netanyahu zijn verontschuldigingen niet aanbiedt, blijft onduidelijk.

VN: wanhopige Gazanen plunderden opslag voor hulpgoederen

Duizenden inwoners van de Gazastrook zijn zondag in het zuiden distributiecentra, waar hulpgoederen lagen opgeslagen, binnengedrongen om levensmiddelen mee te nemen. Dat meldt de UNRWA, het agentschap van de Verenigde Naties dat hulp biedt aan de Palestijnen. „Dit is een zorgwekkend teken dat de maatschappelijke orde aan het afbrokkelen is na drie weken oorlog en een aanhoudende belegering. Spanningen en angst worden versterkt door het gebrek aan telefoon- en internetverbinding”, aldus UNRWA-directeur Thomas White. Of er doden of gewonden zijn gevallen, is onduidelijk.

Volgens White komt de bestorming van de pakhuizen doordat Israël weinig hulpgoederen en brandstof de Gazastrook in laat: „Deze gemeenschappen hebben immense behoeften, al is het maar om te overleven, terwijl de hulp die we ontvangen karig en inconsistent is.”

‘Dertig medische faciliteiten dicht door brandstof- en medicijnentekort’

Ten minste dertig ziekenhuizen en andere medische faciliteiten zijn in Gaza gesloten sinds het begin van de oorlog op 7 oktober. Dat meldden de Hamas-autoriteiten die de Gazastrook besturen zondag tegen nieuwszender Al Jazeera. De faciliteiten hebben geen medische goederen meer om behandelingen mee uit te voeren. Ook is het brandstofpeil zo laag dat het voor veel medische faciliteiten onmogelijk is om genoeg energie op te wekken om open te blijven.

Israël staat mondjesmaat toe dat hulpgoederen de Gazastrook in komen, en brandstofleveringen worden überhaupt niet toegestaan. Over die toegang wordt onderhandeld; volgens Israël zullen zondag meer humanitaire hulpleveringen worden toegestaan. Om hoeveel hulp het zou gaan, is niet duidelijk.

‘Drie Palestijnse doden op Westelijke Jordaanoever’

Israël heeft drie Palestijnen gedood op de Westelijke Jordaanoever in de nacht van zaterdag op zondag, aldus het Palestijnse persbureau WAFA. Volgens WAFA kwamen de Palestijnen om bij drie losse invallen van Israëlische militairen, waaronder in het vluchtelingenkamp Askar in Nablus. Of het ging om burgerslachtoffers of militanten, is onduidelijk. Volgens WAFA heeft Israël sinds het begin van de oorlog 114 inwoners van de Westelijke Jordaanoever gedood.

Israël zegt tegen Gazanen dat Zuid-Gaza veilig is, maar bombardeert nog steeds door

Het Israëlische leger heeft er in een videoboodschap opnieuw op aangedrongen dat Gazanen het noorden van de Gazastrook „tijdelijk verlaten” om naar „veiliger gebieden” gaan, waar de Gazanen volgens het leger „water, voedsel en medicijnen” kunnen krijgen. Volgens de legerwoordvoerder zal de „humanitaire hulp die de Verenigde Staten en Egypte leveren, worden uitgebreid” vanaf zondag.

Tot nu toe schiet de humanitaire hulp aan de inwoners van de Gazastrook ernstig tekort, aldus de Verenigde Naties. Er zijn 87 vrachtwagens met hulpgoederen Gaza ingekomen via Egypte, een fractie van wat nodig is. Dat de instroom van goederen zo klein is, komt onder meer omdat Israël zelf voorkomt dat er meer vrachtwagens Gaza inrijden. Ook bombardeert Israël nog altijd de ‘veilige gebieden’ in het zuiden van Gaza. Mede daardoor willen veel inwoners uit het noorden niet naar het zuiden afreizen, aldus persbureaus.

Internet- en telefoonverbinding langzaam weer op gang in Gaza

Het internet- en telefoonverkeer in de Gazastrook komt langzaam op gang. Dat melden diverse media. Sinds vrijdag waren alle internet- en telefoonverbindingen uitgevallen door aanhoudende Israëlische luchtaanvallen.

Columnist Majed Abusalama van Al Jazeera liet weten zijn moeder in Gaza bereikt te hebben via de telefoon. „Iedereen kan zijn familie bereiken. Niemand weet voor hoe lang”, schrijft hij op X, voorheen Twitter.

Ook Buitenlandse Zaken kon sinds vrijdag geen contact meer krijgen met Nederlanders in de Gazastrook. „Het contact met de Nederlanders en hun eventuele gezinsleden verloopt via telefonie en internet, en via beide kanalen is er nu vrijwel geen bereik. We zullen blijven proberen om contact te hebben.”

Dodental volgens autoriteiten Gaza boven 8.000, bombardementen in noorden geïntensiveerd

Volgens het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid, onder leiding van Hamas, kwamen sinds de oorlog zeker 8.000 Palestijnen om het leven. De helft daarvan zouden vrouwen en kinderen zijn. Zaterdagochtend werden er nog 7.703 doden gemeld.

Het is moeilijk om de officiële cijfers te bevestigen, aldus humanitaire organisaties. In het verleden bleken de cijfers die door Hamas naar buiten zijn gebracht betrouwbaar. Onder meer de VN-organisaties UNRWA, OCHA en WHO gaan ervan uit dat de gegevens in grote lijnen kloppen.

Volgens Al Jazeera worden elk uur meer dan vijftig Palestijnen gedood door de voortdurende Israëlische aanvallen.

Het afgelopen uur heeft Israël de bombardementen in het noorden van de Gazastrook geïntensiveerd, met name in de buurt van het vluchtelingenkamp Jabalia. Daar is een complete wijk aangevallen en zijn tientallen woningen weggevaagd. Het is nog onduidelijk of er doden zijn gevallen. Ook in de buurt van het Indonesische Ziekenhuis gaan de aanvallen door. Dat is een van de belangrijke medische centra in het gebied.

Welkom in dit blog

In dit blog volgt NRC de situatie in Israël en de Gazastrook en ontwikkelingen die daarmee te maken hebben.